Klas 5, Leesverslag 'Siegfried'

Leesverslag ‘Siegfried’ van Harry Mulisch

Algemene informatie

Titel: Siegried, een zwarte idylle

Auteur: Harry Mulisch

Plaats van uitgave: Amsterdam

Jaar van uitgave: 2001

Druk (jaar van eerste uitgave): 2001

Aantal pagina’s: 213

Genre: Oorlogsroman

Samenvatting

Rudolf Herter is een internationaal bekende Nederlandse auteur. Rudolf Herter en zijn vriendin Maria arriveren in Wenen om het boek van Herter ‘De uitvinding van de Liefde’ te promoten en wat interviews te geven. Tijdens een van deze interviews komt hij naar aanleiding van een gestelde vraag opeens op een idee voor zijn nieuwe boek. Hij raakt gefascineerd door Hitler en door het feit dat hij nog door niemand verklaard is. Niemand is er ooit in geslaagd Hitlers daden en gedachten te begrijpen en Herter voelt zich geroepen deze taak te vervullen. Op dat moment heeft hij nog geen idee hoe hij dit zal gaan aanpakken. De volgende dag heeft hij een lezing in de Nationale Bibliotheek van Wenen en na de lezing begint de signeersessie. Pas wanneer alle mensen naar huis zijn, komt er een ouder echtpaar naar Herter toe: Ullrich en Julia Falk. Zij hebben zijn televisie-interview de voorgaande dag gezien en zij denken dat zij hem kunnen helpen om Hitler beter te begrijpen. Herter heeft het gevoel dat deze twee mensen iets weten wat niemand anders weet en dat deze informatie waardevol is. Hij besluit de volgende dag het echtpaar Falk te bezoeken. Ze vertellen dat zij vroeger in dienst zijn geweest bij villa Berghof: Hitlers buitenverblijf op de Obersalzberg in Berchtesgaden. Aangezien zij een van de laatste overlevenden waren van de Tweede Wereldoorlog en zij in die tijd aan de kant van Hitler stonden hebben zij ongelofelijke waardevolle informatie. De reden waarom zij hun verhaal met Herter wilden delen was dat zij niet wilden sterven met het verhaal. Herter mocht het verhaal pas na het overlijden van het echtpaar Falk publiceren. Julia Falk was in die tijd goed bevriend met Eva Braun. Eva Braun was de geheime vriendin van Hitler en was voor de hele wereld verborgen, omdat de Duitse vrouwen niet mochten weten dat Hitler een vriendin had: dit zou politiek ongunstig zijn want Hitler was in die dagen zeer geliefd onder zijn vrouwelijke onderdanen. Julia Falk had een goede band met Eva Braun en wist daardoor meer dan enig ander over het privé-leven van Hitler. Falk vertelde dat Eva Braun een kind verwachtte van Hitler. Omdat dit absoluut niet openbaar mocht worden, werd er een plan bedacht. Ullrich en Julia Falk zouden het kind opvoeden als hun eigen kind, zodat niemand wist dat dit het kind zou zijn van Hitler. In het geheim beviel Eva op 9 november 1938 (de Reichskristallnacht) van haar zoon Siegfried. Siegfried groeide op en leek enigszins wel op zijn vader: hij speelde graag oorlogje. Siegfried wist niet dat Adolf Hitler eigenlijk zijn vader was. In deze tijd had Eva het erg moeilijk, want zij hield veel van haar kind en het was moeilijk voor haar te accepteren dat zij niet mochten laten merken dat zij de moeder was en Siegfried dan ook met al zijn woede, vreugde en verdriet naar Julia ging, in plaats van naar haar. Ondertussen woedde de oorlog in heel Europa en Hitler begon terrein te verliezen. Op een dag kreeg Herter het bericht dat hij op Hitlers bevel Siegfried moest doden. Wanneer hij dit niet zou doen, zou Siegfried alsnog vermoord worden en zouden hij en Julia naar een concentratiekamp moeten. Hoe erg hij het ook vond, besloot hij het te doen om het leven van Julia te sparen. Hij nam hem mee naar de schietbaan en schoot Siegfried daar door zijn hoofd. Er werd geen onderzoek ingesteld, want het was een “ongeluk”. Na de dood van Siegfried werden Julia en Ullrich overgeplaatst naar Den Haag. Ondertussen was het duidelijk dat de dood van Siegfried een misverstand was: Hitler dacht namelijk dat Eva van Joodse afkomst was: dit stond namelijk in haar papieren. Dit had hem doen besluiten Siegfried te vermoorden. Wanneer men had ontdekt dat hij een kind had met Joods bloed, was dit voor hem rampzalig geweest. Achteraf bleek echter dat Eva helemaal niet Joods was, maar dat het bewijs vervalst was. Dit was gedaan door een van Hitlers handlangers om ervoor te zorgen dat niet Siegfried, maar hijzelf de opvolger van Hitler zou kunnen worden. 
Toen Hitler hier achterkwam draaide hij compleet door. Ondertussen ging het al heel slecht met het Duitse rijk en het einde van de oorlog naderde. Hitler en zijn handlangers bleven tot het einde bij elkaar in een soort van ondergrondse bunker. Op het laatste moment trouwde Hitler Eva en dat was haar gelukkigste moment in haar leven: hij deed dit dan ook haar als compensatie voor de dood van haar kind, waarna ze samen zelfmoord pleegden. 
Met de grote hoeveelheid ongelofelijke informatie keerde Herter terug in zijn hotelkamer. Hij had beloofd te zwijgen over het verhaal totdat Falk was overleden en hij deed dit dan ook, maar hij had wel behoefte zijn ideeën en gedachten te ordenen. Hij begon te praten in zijn dictafoon en dacht Hitler opeens helemaal te kunnen doorgronden. Hij praat en praat en Maria die hem niet helemaal kan volgen plaatst enkele kanttekeningen die Herter dan weer volledig weet te verklaren. Op een gegeven moment is Herter zo moe van de grote emotionele inspanning dat hij besluit even te gaan liggen en Maria gaat dan even wat drinken beneden. Wanneer zij later terugkomt ligt Herter dood op bed. De dokter komt en stelt een onmiddellijke hartstilstand vast. Wanneer Maria het bandje van het dictafoon afluistert hoort ze een tijdlang niks en dan opeens hoort ze plotseling een zacht rumoer, en pas na de derde keer luisteren verstond ze wat hij zei: ‘…hij …hij …hij is hier’. Herter is dus eigenlijk ook een slachtoffer van Hitler want deze laatste woorden suggereren dat Hitlers geest die van Herter is komen halen. Hitler zei ooit ook ‘…hij …hij …hij was hier’. Waarmee waarschijnlijk de duivel werd bedoeld. 

Verwachtingen

Harry Mulisch is een heel bekende Nederlandse auteur. Ik wilde graag een keer een boek van hem lezen. Wij hadden dit boek thuis in de boekenkast staan. Ik heb een aantal mensen gevraagd wat ze van het boek vonden en kreeg allerlei positieve reacties.

Toch waren de verwachtingen die ik voor dit boek had niet heel hoog. Dit komt omdat ik over het algemeen niet heel erg van boeken houdt die over oorlogen gaan. Ik vind het vaak lastig te volgen. Ik wilde wel graag eens iets anders lezen en besloot toch om het boek te gaan lezen.

Motieven en thema

De dood: De dood is een belangrijk motief in Siegfried. Als eerste moest Ullrich Falk Siggi doodden. Als Falk dit niet wilde doen, zou Siegfried toch wel sterven en moesten hij en Julia naar een concentratiekamp. Aan het eind van het boek sterft Herter doen een hartaanval. Ook Hitler en zijn vrouw Eva Braun sterven door zelfmoord. Hun honden worden gedood.

Eenzaamheid

Eva Braun houdt zielsveel van Adolf, maar door zijn afwezigheid voelt zij zich vaak alleen. Dit komt vaak in het boek terug.

Tweede wereld oorlog

Een groot deel van het boek speelt zich af tijdens de tweede wereld oorlog. Dat is het hele deel dat over Meneer en Mevrouw Falk, Hitler, Eva Braun en Siegfried gaat. Je leest over het leven in de Berghof. De oorlog speelt zeker een belangrijke rol in dit boek.

Thema

Het thema van het boek is een zoektocht. Rudolf Herter wil een boek schrijven waarin hij op zoek gaat naar de waarheid over Hitler. Over wie Hitler werkelijk was. Hij wil proberen hem meer te begrijpen. Hij zoekt allereerst naar hoe hij dit wil gaan aanpakken. Vervolgens denkt hij op een spoor te zijn en probeert hij alles perfect kloppend te maken.

Beoordeling

Ik vind de schrijfstijl van Mulisch ontzettend prettig. Hij gebruikt niet te veel moeilijke woorden, waardoor je snel kunt doorlezen. Wat mij soms wel een klein beetje kon storen, was het gebruik van de Duitse taal. Aan de ene kant voegde dit wel iets toe aan het boek, maar ik spreek amper Duits en wist dan gewoon echt niet wat er stond.

Mulisch gebruikt in zijn boek redelijk veel vergelijkingen, wat ik persoonlijk fijn vind om te lezen.

Wat ook heel goed is gedaan is dat je soms echt meeleeft met de personages, bijvoorbeeld wanneer Ullrich Falk gedwongen is Siegfried te vermoorden:

‘’Een minuut voordat de wekker gaat, slaat Falk zijn ogen op. Meteen begint hij te zweten. Vandaag. Ontelbare keren heeft hij het zich gedurende die twee weken voorgesteld, maar nu het zo ver is, de laatste dag, is het heel anders. Hij zet de wekker af en kijkt naar Julia’s achterhoofd. Rustig ademend slaapt zij. Verward, trillend over zijn hele lichaam komt hij uit bed en trekt de gordijnen open. Een kille, grijze herfstdag, de toppen van de alpen onzichtbaar geworden in de naderende winter. De wereld heeft haar gezicht veranderd. Hij voelt zich als iemand die dodelijk ziek is en die heeft besloten, dat het vandaag zijn laatste dag moet zijn. Straks, in het geheim, komt de dokter met zijn spuitje.’’ Pagina 142

Personages

Het boek heeft een aantal personages. Bijna alle personages die in het boek voorkomen, zijn ook echt van belang. Een aantal van hen zijn mensen die echt bestaan hebben, zoals Hitler, Eva Braun en Hitlers vertrouwelingen. Het was interessant om over hen te lezen. De fictieve personages vond ik ook interessant, omdat zij allemaal echt iets belangrijks toevoegden aan het verhaal.

Tijd

Ongeveer de helft van het boek speelt zich rond 2000 af in Wenen. Dit is dus tegenwoordige tijd. De rest van het boek speelde zich rond de Tweede Wereld Oorlog af. Het was steeds heel duidelijk in welk tijdperk een bepaald deel van het boek zich afspeelde. Dit was heel fijn. Omdat de Tweede Wereld Oorlog zo’n bekende periode is, was het ook niet vervelend dat dit deel zich zo lang geleden afspeelde.

Eindoordeel

Ik vond Siegried echt een heel bijzonder boek. Ik had nooit eerder een boek gelezen dat hierop lijkt. Het boek is eigenlijk heel realistisch. Een deel van het boek is zelfs waargebeurd, namelijk de Tweede Wereldoorlog. Het is ook zo dat Hitler en Eva Braun de avond voor zij zelfmoord pleegden, getrouwd zijn. Het deel over Siegfried is natuurlijk fictief. Maar het is wel heel interessant. Ik vind het heel origineel.

Siegfried is zelfs één van de mooiste boeken die ik tot nu toe gelezen heb. Ik raad het iedereen aan. Het is erg spannend, waardoor je het snel uitleest. Ik was erg benieuwd naar het geheim en toen ik het wist, wilde ik weer weten hoe het verder ging met Siegfried.

Er zit zelfs een heel filosofisch stuk in. Ik heb zelf filosofie, waardoor ik het een klein beetje begrijp, maar ik denk dat sommige andere mensen moeite kunnen hebben met het begrijpen van dit stuk. Hier een heel kort voorbeeld:

‘’In het kielzog van Hegel, maar in oppositie tot hem, heeft Kierkegaard gezegd, dat het Niets de angst baart (…) Later keerde Heidegger de stelling van Kierkegaard om en zei, dat de angst het Niets openbaart – en dat ‘’in het Zijn van het zijnde het nietigen van het Niets’’ geschiedt.’’ Pagina 157

Al met al geef ik het boek een 9.

Bronnen

http://www.scholieren.com/boekverslagen/15532 (samenvatting)

                                               ‘’Warum holt mich der Teufel nicht?

                                           Bei ihm ist es bestimmt schöner als hier.’’

                                                                                             -Eva Braun