Leesverslag Spoorloos, door Joeri Smits, Corstiaan Slob, Tim van der Vleuten en Nine Hazelhorst, klas 4A
Voordat u ons onderzoeksverslag gaat lezen, willen wij eerst iedereen van harte danken die ons geholpen heeft bij het tot stand komen van dit onderzoeksverslag. Bij het maken van ons onderzoeksverslag kwamen wij velen hindernissen tegen. Eén van die dingen was bijvoorbeeld dat wij veel moeite hadden bij het formuleren van onze hoofd- en subvragen en het überhaupt bedenken daarvan. Ook was het vrij ingewikkeld om resultaten en conclusies uit elkaar te houden. Bij onze onderzoeksvraag moesten er namelijk zaken vergeleken worden en daarbij kregen wij de neiging om direct een conclusie te maken.
Onderzoeksopzet
Nadat we de film ‘Spoorloos’ gezien hadden, hoorden wij van onze leraar, Dhr. Phillipsen, dat er behalve een Nederlandse, ook een Amerikaanse versie van ‘Spoorloos’ bestond. Dit maakte ons nieuwsgierig en wij bestelden de DVD van de Amerikaanse Versie. We vonden veel overeenkomsten in de films maar ook opvallend veel en grote verschillen, dus de eerste onderzoeksvraag die in ons opdoemde was als volgt:
- Wat zijn de verschillen tussen de Nederlandse en de Amerikaanse versie van ‘Spoorloos’?
Daarbij hoorden volgens ons de volgende vier deelvragen:
- Wat zijn de verschillen in het script?
- Wat zijn de verschillen in de set?
- Wat zijn de verschillen in camerastandpunten?
- In hoeverre verschilt de achtergrondmuziek van beide films?
Samenvatting
De film Spoorloos gaat over een Nederlands stel, Rex en Saskia. Ze gaan samen op vakantie naar Frankrijk. Onderweg vertelt Saskia over een droom die zij heeft gehad over 2 gouden eieren. Na een tijdje stoppen ze bij een benzinestation. Saskia gaat weg om drinken te kopen. Als zij na een tijdje niet terugkeert, gaat Rex haar zoeken. Niemand kan hem vertellen waar Saskia gebleven is.
Rex is geobsedeerd door de Saskia’s verdwijning en blijft haar jaren zoeken. Hij krijgt vreemde brieven met data en plaatsen om met de dader af te spreken, maar er vindt nooit een ontmoeting plaats. Rex doet een oproep op tv, waarin hij vertelt dat hij niet boos is op de dader, maar dat hij hem heel graag wil ontmoeten. Hij wil namelijk graag weten wat er met Saskia gebeurd is.
De dader, een Fransman genaamd Raymond, gaat Rex opzoeken in Nederland. Hij doet Rex een voorstel: Hij kan meegaan met Raymond. Raymond zal hem dan alles vertellen over de verdwijning van Saskia. Rex besluit mee te gaan. Rex besluit mee te gaan. Onderweg vertelt Raymond dat hij ooit een meisje heeft gered in het bijzijn van zijn dochters. Zijn dochters zagen hem als een held. Hij wilde uitzoeken of hij ook in staat was iemand het ergst denkbare aan te doen. Hij bedacht een plan en deed uitgebreid onderzoek. Hij probeert het meerdere malen uit, maar al zijn pogingen mislukken, omdat de vrouwen niet bij hem willen instappen. Uiteindelijk komt hij per toeval Saskia tegen bij het benzinestation. Hij grijpt zijn kans, drogeert haar en neemt haar mee in zijn auto.
Na een tijdje komen Rex en Raymond aan bij het benzinestation, waar Saskia voor het laatst gezien werd. Daar vertelt Raymond aan Rex dat er maar één manier is waarop Rex achter de waarheid kan komen: Hij moet precies hetzelfde doormaken als Saskia. Rex besluit het te doen en drinkt koffie waarin chlorofoom, een verdovende stof, zit.
Aan het eind wordt Rex wakker. Hij is levend begraven en sterft hier uiteindelijk door.
Alle deelvragen van dit onderzoek zijn beantwoord door middel van observatie. Zowel de Nederlandse ‘Spoorloos’ als de Amerikaanse ‘The Vanishing’ zijn bekeken. Daaruit zijn resultaten opgenomen, die ertoe leidden dat er conclusies konden worden getrokken. Ieder heeft één deelvraag beantwoord, waarbij die persoon lette op hetgeen in de deelvraag gevraagd werd.
Voor zover er documentanalyse nodig was is het internet geraadpleegd, maar dit is slechts bij één deelvraag voorgekomen en die informatie komt van de Engelse Wikipedia.
Resultaten en Conclusie
Resultaten weergeven voor de deelvragen over de scripts en de sets is ingewikkeld, omdat verschillen alleen aangegeven kunnen worden als er iets tegenoverstaat. In het geval van het script zou er een samenvatting moeten komen van zowel de Nederlandse als de Amerikaanse film. Door redenen van duidelijkheid en nutteloze inspanningen zijn er bij deze deelvragen helaas resultaten aanwezig, waar al vergelijkingen in verwerkt zijn.
Wat zijn de verschillen in het script?
Resultaten
The Vanishing en Spoorloos verschillen in meerdere opzicht van elkaar. Zo ook in het script. Wat al snel in het oog springt is het feit dat de vriendin van Jeff, Rita, meer op de voorgrond treedt. In Spoorloos is zij ook aanwezig, maar gaat op een gegeven moment weg en komt niet meer terug. Ook in het totaal veranderde slot speelt zij een hoofdrol. Net als in de Nederlandse versie maakt de hoofdpersoon de keuze om hetzelfde te ondergaan als zijn vermiste vriendin. In de Amerikaanse versie ligt echter meer nadruk op het bewust maken van die keuze, deze scène wordt hier dan ook meer aangezet.
In de Amerikaanse versie is ook een deel van de symboliek weggelaten. In Spoorloos begraaft Rex muntjes die hij later weer opgraaft, in The Vanishing komt dit deel helemaal niet voor. Hetzelfde geldt voor de scènes waarin Saskia droomt over het gouden ei, waarin niemand haar kan horen en ze een intense eenzaamheid beleeft.
Wat ook opvalt is dat de dader (Raymond/Barney) in The Vanishing naar een wapenhandelaar gaat om een pistool te kopen, terwijl dit element in Spoorloos helemaal niet aanwezig is.
Wat echter het meest in het oog springt is het veranderde einde. Waar de hoofdpersoon in de oorspronkelijke film dezelfde gruwelijke dood sterft als zijn vriendin, vonden de Amerikanen een happy end geschikter. Omdat men daar het publiek met een goed gevoel naar huis wil sturen, hebben ze ervoor gekozen om de hoofdpersoon gered te laten worden door zijn nieuwe liefde.
Conclusie
Er zijn verschillende dingen die opvallen als Spoorloos en The Vanishing met elkaar vergeleken worden. Wat het meeste opvalt is dat in de Amerikaanse versie wat meer de nadruk ligt op spektakel, spanning en het happy end, waar Spoorloos wat subtieler en meer symbolisch is. Dit maakt dat de Nederlandse versie geloofwaardiger overkomt dan de Amerikaanse remake die wat commerciëler is.
Wat zijn de verschillen in de sets en achter de schermen?
Resultaten
Spoorloos en The Vanishing zijn beiden door George Sluizer geregisseerd, waardoor de films erg op elkaar lijken. Saskia/Diane kijkt bijvoorbeeld naar een foto van het gezin van Raymond/Barney voordat ze de auto instapt. Ook de scène in de tunnel is hetzelfde. The Vanishing is een remake van Spoorloos. De regisseur heeft dus de kans gehad een aantal dingen aan te passen. Het eind is bijvoorbeeld totaal verschillend. In de sets van Spoorloos en The Vanishing daarentegen zitten minder opvallende verschillen, maar het grootste verschil is dat Spoorloos zich deels in Nederland, deels in Frankrijk afspeelt. The Vanishing speelt zich af in de Verenigde Staten. Het huis van Raymond in Spoorloos staat leeg en is een beetje vervallen. Het ligt in de bossen in Frankrijk. Het huis van Barney in The Vanishing ligt aan een meer en is gewoon ingericht.
In Spoorloos wordt niet echt duidelijk gemaakt hoe Rex zijn tweede vriendin, Lieneke, heeft leren kennen. In The Vanishing gaat Jeff op de dag van de verdwijning van Diane ’s avonds naar een café. In dit café leert hij Rita kennen.
In The Vanishing heeft Jeff een soort hotelkamer waar hij allemaal krantenstukjes over de vermissing van Diane heeft hangen. Dit is heel anders dan in Spoorloos, omdat Rex niet zo’n kamer heeft. Hij heeft dan wel krantenknipsels en foto’s, maar deze hangen gewoon in zijn huis.
Conclusie
De grootste verschillen tussen de films zijn tot stand gekomen door het feit dat The Vanishing een Amerikaanse remake is. Dit betekend in het geval van de Amerikanen dat de film zich ook echt in Amerika afspeelt. In de tijd tussen de films heeft de regisseur tijd gehad om bepaalde dingen aan te passen, zoals het slot veranderen in een happy end.
Wat zijn de verschillen in filmtechnieken?
Resultaten
The Vanishing
Er waren vooral bewegende camera’s:
- De camera focust op een bepaalde persoon en wordt dan zo gericht dat die van schuin achter de romp bekeken wordt. Daarna draait hij langzaam, zodat je de persoon van voor ziet.
- Als een auto weg rijdt, zie je een zij aanzicht van de auto, waarbij de camera hem volgt totdat je de achterkant van de wegrijdende auto ziet.
- Als tijdens een gesprek de spreker beweegt, beweegt de camera mee.
- Als de hoofdpersoon in de kist ligt zie je eerst zijn gezicht en als hij dan rondkijkt, volgt de camera de richting waarin hij kijkt.
- De camera begint op een beeld waarin geen personen zijn en beweegt dan zo dat je de personen ziet.
- Tijdens een achtervolging achtervolgd de camera de persoon die wegrent.
De vaste camerapunten die overbleven bestonden uit:
- Tijdens een gesprek is de camera gefocust op de spreker, als de spreker wisselt, wisselt de camera mee. Ook bij belangrijke gesprekken wisselt de camera van persoon zonder dat de ander wat zegt.
- Bij belangrijke momenten komt de camera dichtbij.
- Er werd een klein deel via een autospiegel gefilmd.
- Belangrijke personen in de film waren zichtbaar vanaf een punt een aantal meter van ze vandaan.
Spoorloos
Er waren vooral stilstaande camera’s bij gesprekken. Meestal ook gericht op de persoon die aan het woord was. Deze punten hadden vrijwel geen bijzonderheden. Alleen als er iets of iemand die belangrijk was voor het verhaal bewoog werd die gevolgd.
Conclusie
De Amerikanen zijn in het geval van camerastandpunten veel creatiever dan de Nederlanders. Zodra daarop gelet wordt in de films, wordt het opgemerkt. De reden hiervoor zou beschikbaarheid van de apparaten kunnen zijn aangezien de Nederlandse film ouder is dan de Amerikaanse, maar het kan ook zijn dat de Nederlanders hier gewoon minder om geven.
Wat zijn de verschillen in de achtergrond muziek?
Resultaten
Spoorloos
Bij de titel van ‘Spoorloos’ begint de muziek. Het is een trage en sinistere melodie, die later in de film enkele keren herhaalt zal worden. Voor de rest is er weinig variatie. Als er niets of weinig gebeurt is er een traag melodietje dat een droevige sfeer aan de film toevoegt of een ritmisch stukje met grovere instrumenten om paniek of spanning uit te beelden. Op deze korte muziekstukken na is de
film geheel stil op muzikaal gebied.
The Vanishing
Al vanaf het begin van ‘The Vanishing’ is de muziek aanwezig. Het bestaat meestal uit klassieke instrumenten, zoals strijkers, enkele blaas instrumenten en een beetje percussie, maar het wordt al snel minder en in grote delen van de film is de muziek geheel afwezig. Er wordt veel gebruik gemaakt van de eenvoudige manieren om een film spannend te maken, bijvoorbeeld een langzaam ritme dat bestaat uit een lage piano noot als de moordenaar langzaam uit zijn auto stapt of hoge strijker noten (soms meerdere dichtbij elkaar zittende tegelijkertijd) om uit te beelden dat er iets sinisters aan de gang is. In deze film is het laatste vooral gebruikt of een variatie met meer of andere instrumenten, maar vooral om enge of sinistere stukken spannend te maken. Er komen ook enkele achtervolgingen in voor, die bestaan uit een snel percussie ritme en vooral tachtigerjaren synthesizer instrumenten. Voor de rest wordt er afgewisseld met lichtelijk blije, grappige en droevige muziek, die allemaal bestaan uit klassieke en enkele tachtigerjaren synthesizer instrumenten.
Conclusie
Ook hier is er weer een duidelijk verschil tussen de Nederlandse en de Amerikaanse film. Bij de Nederlandse film krijg je het idee dat de makers minder moeite hebben gedaan voor de muziek. Daar klinkt het te eenvoudig voor. Bij de Amerikaanse is dit idee totaal niet aanwezig, omdat je daarbij juist de indruk krijgt alsof er een heel orkest met synthesizer is ingehuurd. Een grote overeenkomst is het feit dat het in beide films de muziek zoveel geheel afwezig is.
Bronnen
Spoorloos 1988 George Sluizer
The Vanishing 1994 George Sluizer
