Leesverslag Verlichting

Zomeravond (Annie M.G. Schmidt)

Ik lig al in bed,
maar de zon is nog op
en de merel is zo hard aan ‘t fluiten!
Ik lig al in bed
met de beer en de pop
en verder is iedereen buiten.

De radio speelt
in de kamer benee
of is het hiernaast bij de bakker?
Nou hoor ik een kraan.
O, ze zetten weer thee
en ik ben nog zo vreselijk wakker.

Ik lig al in bed
en ik mag er niet uit,
want de klok heeft al zeven geslagen.
Ik wil een stuk koek
en een halve beschuit,
maar ik durf er niet meer om te vragen.

Ik lig al in bed
en ik speel met mijn teen
en de zon is nog altijd aan ‘t schijnen
En ik vind het gemeen
dat ik nou alleen
in mijn bed lig, met dichte gordijnen.

Een houtworm zat in een keukenstoel (Annie M.G. Schmidt)

Een houtworm zat in een keukenstoel

En at en at .......... een heleboel!

Op de stoel zat tante Mien,

Ze had de houtworm niet gezien

Die at maar door en at maar door,

Totdat 't krikte en krakte

En tante Mien

Om kwart voor tien

Pardoes door de stoel hen zakte 

Jaapje op reis (Han G. Hoekstra)

Tingeling! 

Tingeling!

Opgelet!

Wie komt daar aan

op zijn auto-ped?

Ruim baan! 

Ruim baan!

Daar komt Jaapje Visser aan

Bellen met zijn bel,

sturen met zijn stuur,

kijkt niet op of om,

want de

benzine is zo duur.

Heeft nog maar een uur.

Maakt een grote reis.

Moet nog naar

Afrika,

Amerika,

Parijs!

Bed (Edward van de Vendel)

Mama stuurt me ‘s avonds op
in mijn dekbed-envelop.
Nachtpost, zegt ze,
daarna legt ze
zachte lippen op mijn mond:
dat zijn de zegels,
de regels om te zorgen
dat ik ‘s morgens
teruggezonden word.
Dan gaap ik
en dan lacht ze:
Welterusten liefje.
Dan slaap ik
en dan zucht ze:
Welterusten briefje.

Verslag

Het taalgebruik is in alle drie de gedichten erg gemakkelijk. De zinnen zijn erg kort.

De zinnen in ‘Jaapje op reis’ bestaan maar uit enkele woorden die erg gemakkelijk zijn. Het is bedoeld voor hele jonge kinderen. De regels in ‘Zomeravond’ van Annie M.G. Schmidt zijn iets langer dan de rest. Dit gedicht lijkt geschreven te zijn voor iets oudere kinderen dan het gedicht ‘Jaapje op reis’. ‘Een houtworm zat in een keukenstoel’ is ook van Annie M.G. Schmidt. De regels van dit gedicht zijn ook iets langer. Het taalgebruik is gemakkelijk. ‘Bed’ van Edward van de Vendel zit qua zinslengte een beetje tussen de andere drie gedichten in. Het taalgebruik is gemakkelijk. Ik kan me voorstellen dat dit gedicht iets moeilijker te begrijpen is voor kinderen, omdat er gebruik wordt gemaakt van beeldspraak.

‘Zomeravond’ wordt verteld door een kind. Bij ‘Een houtworm zat in een keukenstoel’ is het niet helemaal duidelijk wie de verteller is. Het zou een kind kunnen zijn. Het gaat namelijk onder andere over Tante Mien. Het kind speelt zelf in ieder geval geen rol in het gedicht. ‘Jaapje op reis’ wordt door een derde persoon verteld. Het zou een kind kunnen zijn, maar het zou ook een volwassene kunnen zijn. De verteller heeft zelf geen rol in het verhaal. ‘Bed’ wordt duidelijk verteld door een kind. Het zegt namelijk dat het naar bed wordt gebracht door mama.

Deze kindergedichten hebben naar mijn idee allemaal niet echt een duidelijk les of moraal. Wel lijkt het gedicht ‘Bed’ anders te zijn dan de andere drie. Het gedicht wordt verteld door een kind. Het kind vertelt dat het iedere avond van zijn of haar moeder een kus krijgt. Het kind wordt ‘opgestuurd’ naar een onbekende plek. Het is nachtpost. Het bed is de envelop. De kus zorgt ervoor dat het kind ’s morgens weer teruggestuurd wordt. Het is een soort beeldspraak. Het past denk ik wel in de kinderbeleving, maar het is een klein beetje vaag. Ik kan me voorstellen dat kinderen niet meteen begrijpen wat ermee wordt bedoeld. ‘Zomeravond’ is herkenbaar voor waarschijnlijk bijna ieder kind. Kinderen moeten altijd vroeg naar bed. Ik herken dit zelf ook. Ik lag dan voor mijn gevoel nog uren wakker terwijl iedereen nog beneden zat en het nog licht was buiten. Dit past dus ook heel goed in de kinderbeleving. ‘Een houtworm zat in een keukenstoel’ is, denk ik, gewoon een grappig, leuk gedichtje voor kinderen. Hier zit geen moraal in. ‘Bed’ is ook gewoon een leuk gedichtje. Ik kan hier geen duidelijk les uit halen. De laatste twee gedichten zijn meer leuke, korte verhaaltjes. Ze passen waarschijnlijk wel in de kinderbeleving, maar op een andere manier dan ‘Zomeravond’.

Alle gedichten bevatten rijm. Toch kan ik er geen echt rijmschema uit halen. ‘Zomeravond’ en ‘Een houtworm zat in een keukenstoel’ bevatten erg veel rijm. ‘Jaapje op reis’ bevat ook veel rijm. Het verschil tussen de drie gedichten is dat de gedichten van Annie M.G. Schmidt iets meer structuur hebben qua rijm, dan het gedicht van Han G. Hoekstra. Ook ‘Bed’ rijmt duidelijk.

De gedichten bevatten geen hele grote verschillen. Het verschilt per gedicht wie de verteller is. Ze rijmen allemaal, maar er zit wel verschil in. Ze bevatten allemaal geen moraal. En het taalgebruik is duidelijk bedoeld voor kinderen.