Leesverslag klas 5: De passievrucht

Leesverslag De passievrucht door Karel Glastra van Loon

Algemene informatie
Auteur: Karel Glastra van Loon
Titel: De passievrucht
Plaats van uitgave: (L.J. Veen) Amsterdam/Antwerpen
Jaar van uitgave: 1999
Druk: Tiende
Jaar van eerste uitgave: 1999
Aantal pagina’s: 237
Genre: Psychologische roman


Samenvatting
Op een eerst heel doodnormaal lijkende dag wordt Armin Minderhout’s leven compleet overhoop gegooid. Na een vruchtbaarheidsonderzoek in het ziekenhuis krijgt hij namelijk te horen dat hij al zijn hele leven lang onvruchtbaar is. Hij lijdt aan het syndroom van Klinefelter, een aangeboren afwijking van de geslachtschromosomen waardoor zijn sperma geen zaadcellen bevat. Na 13 jaar blijkt dat Armin niet de vader kan zijn van zijn ‘zoon’ Bo. Alles waar hij in geloofde, blijkt één grote leugen. 
Armin begint een zoektocht naar de biologische vader van Bo. Maar dit wordt bemoeilijkt door het feit dat Bo’s moeder, Monika, al tien jaar dood is (overleden aan een hersenvliesontsteking). Armin kan het dus niet zomaar achterhalen en weet zich geen raad. Evenals zijn huidige vriendin, Ellen, die destijds Monika’s beste vriendin was. Armin besluit het voor Bo te verzwijgen, en hem in de ‘waan’ te laten dat Armin zijn vader is.

Armin gaat op onderzoek uit en graaft in het verleden van zijn overleden vriendin. Hij zoekt de ‘dader’, de werkelijke vader van Bo, omdat hij kan niet verder kan leven zonder antwoord op zijn vragen. Hij moet zijn hele leven heroverwegen; al zijn overtuigingen blijken zich op drijfzand te bevinden. 
Armin maakt een lijstje van mogelijke ‘daders’ die wel eens de vader van Bo zouden kunnen zijn. De eerste op dit lijstje is de ex van Monika, Robbert Hubeek. De twee mannen hebben elkaar nooit echt gemogen en dat blijkt ook wel, want het gesprek is niet erg gezellig. Robbert vertelt Armin uitgebreid over de seksuele dingen die hij met Monika heeft uitgespookt, maar Armin gelooft niet dat hij Bo’s vader kan zijn. (Robert weet niet eens van Monika’s dood af)
Als Armin terugkomt van Robbert, denkt hij terug aan de nacht waarvan hij altijd gedacht had dat Bo erin verwekt was. Monika en hij waren met de auto naar het Amsterdamse Bos geweest, en vreeën later in die auto. Ze werden betrapt door twee politieagenten, wat het allemaal een spannende en ongewone sfeer gaf. 
De volgende mogelijke ‘dader’ is de huisarts van Monika. Hij staat lichamelijk natuurlijk dicht bij zijn patiënten, en er gaan wel vaker verhalen de rondte over relaties tussen dokter en patiënt. Maar de huisarts beweert uitdrukkelijk dat er nooit iets tussen Monika en hem is gebeurd. 
De volgende en laatste op het lijstje van mogelijke verdachten is Nico Neerinckx, een ex-collega van Monika. Hij past op alle punten in het ‘profiel’ dat Armin voor ogen heeft. Zo heeft hij zijn oudste zoon bijvoorbeeld ook Bo genoemd. Armin overlegt met zijn beste vriend Dees wat hem te doen staat. Ook Ellen vertelt hij over zijn verdenking, maar verder zwijgt hij erover tegen iedereen.
Uiteindelijk weet hij met een rotsmoes kennis te maken met de vrouw van Nico en hij hoort haar helemaal uit. Vrijwel alles wat hij te weten komt blijkt te kloppen binnen zijn ‘profiel’. Wat hij ermee aanmoet weet hij niet - hij denkt aan een moord op Nico of een verkrachting van Nico’s vrouw, maar zo gek is hij nog net niet. 
De relatie tussen Armin en Ellen verslechtert een beetje. Armin besluit er samen met Bo een weekend tussenuit te gaan, naar Ameland. Dit schiereiland roept veel herinneringen op bij Armin. Hij ging er vroeger vaak met Monika heen, en is net als Bo dol op haar natuur. Om hier even tot rust te komen leek hen dus een prima idee.
Armin en Bo wandelen op een gegeven moment samen over het strand. Ze ontmoeten een groepje jongeren van Bo’s leeftijd. Er is een meisje met een zwarte pet bij, die Bo wel leuk lijkt te vinden. ’s Avonds gaan ze samen op stap en als Armin dronken thuis komt, vindt hij het meisje bij Bo in bed. In zijn dronken bui schreeuwt hij dat Bo niet zijn zoon is en kotst hij ’s morgens het kussen onder waar het meisje op geslapen heeft. 
Zodra ze weer thuis zijn komt de vader van Armin te overlijden. Als Armin en Dees in het huis van zijn vader aan het opruimen zijn, vindt Armin een briefje van Monika aan zijn vader met daarop de tekst “Ik ben zwanger. M.” Armin weet direct wat dit betekent: zijn vader is de ‘dader’ waar hij zo lang naar op zoek was. Híj heeft Monika zwanger gemaakt en is dus de vader van Bo. 
Thuisgekomen geeft Ellen hem een brief van Monika aan Bo. Hierin legt Monika haar zoon uit wie zijn vader is. Armin e Bo blijken dus half-broers te zijn. 
Armin wil meteen een stuk gaan lopen, Ellen gaat met hem mee en vertelt alles wat ze weet. Zij heeft het al die tijd al geweten, maar heeft hem tegelijkertijd die pijn willen besparen. 
Na een tijd komt Bo met het idee om de as van de vader van Armin uit te strooien over het graf van Monika om de moeilijke tijd af te sluiten en weer verder te gaan met hun leven. 


Verwachtingen
Deze zomervakantie moest ik nog een boek lezen voor Nederlands. Ik was bij Willem thuis. Zijn ouders raadden mij een aantal boeken aan. De omschrijving van dit boek vond ik erg interessant. Naar mijn verwachting zou ik dit boek zo uitlezen. Het leek me een heftig, maar ook aangrijpend boek. 


Thema
Alles waar je in gelooft, kan zomaar een grote leugen blijken te zijn.
Armin heeft een vrij rustig leven. Hij mist zijn vrouw, maar is nu gelukkig samen met zijn vriendin Ellen en zijn zoon Bo. Als blijkt dat hij niet de biologische vader van zijn kind is, blijkt het allemaal één grote leugen te zijn. Armin heeft altijd het gevoel gehad dat zijn vader hem pas echt voor vol aan zag, toen bleek dat hij vader werd. Nadat hij de diagnose gehoord had dat hij zijn hele leven al onvruchtbaar is, had hij het gevoel dat zijn vader hem niet meer voor vol aan kon zien. 


Motieven 
Natuur
Armin en Bo zijn beiden gek op natuur. Ze gaan regelmatig samen vissen of wandelen. Ze kennen allerlei diersoorten en feitjes.

Vaderschap
Dit lijkt mij een duidelijk motief van het boek. Vlak na zijn ontdekking heeft Armin erg veel moeite met hoe hij zich moet gedragen tegenover Bo. Hij heeft ergens toch het gevoel dat het een vreemde is. Hij wil echter niks aan Bo laten merken. Hij doet zijn best om normaal te doen, maar dit gaat vrij moeizaam. Later gaat dit een stuk beter. Op Ameland gaat dit een stuk minder moeizaam. Na de ontdekking dat zijn vader de biologische vader van Bo is, gaat het beter. Bo weet dan namelijk ook wat er gaande is. Hierna kunnen ze weer wat rustiger verder en kunnen ze hun band weer verbeteren.

Beoordeling
Ik vond de passievrucht een makkelijk boek om te lezen. De schrijfstijl is erg gemakkelijk. Er staan geen moeilijke woorden in. Dit boek heb ik in ongeveer drie of vier uurtjes helemaal uitgelezen. Het boek is dan ook maar niveau twee. Het enige wat moeilijker was, waren de stukjes academische teksten die Armin vertaalt. Deze waren altijd kort en verder niet echt van belang, dus het hinderde niet.

‘Bo is dus niet verwekt in een kille zomernacht op de passagiersstoel van een gele Renault 5. Hij heeft zijn kin, die iets naar voren gemonteerd is, niet van mij. Zijn ogen hebben wel de kleur van die van Monika, maar niet de vorm van de mijne, zoals iedereen zegt die Monika heeft gekend. Dat zijn linkervoet een halve maat kleiner is dan de rechter, net als bij mij – toeval!’ (pag. 10)

Personages
Armin is naar mijn idee het enige personage die je redelijk goed leert kennen. Je kent gedurende het boek zijn gedachtegang en kunt je in hem inleven. Bo en Ellen leer je niet kennen. Monica een beetje. Persoonlijk vind ik het altijd beter als personages wat meer diepgang hebben.

Tijd
Het hele verhaal speelt zich af in een paar maanden. Door het hele boek heen worden flashbacks gemaakt naar vroegere tijden waarin Monika nog leefde. Dit vind ik goed gedaan. Op deze manier leer je Monika een soort kennen. Ook is het leuk, omdat het allemaal herinneringen van Armin zijn.


Eindoordeel
Ik vind de passievrucht een goed boek, maar niet heel bijzonder. Het verhaal vond ik wel erg goed. Het feit dat Bo’s vader ook zijn opa is, vond ik erg verassend. Het is een boek dat je in één keer uit wilt lezen. De schrijfstijl was fijn. Het boek was wel een beetje simpel geschreven, waardoor het er voor mij niet uitspringt.
Het boek was niet zo aangrijpend of heftig als ik had verwacht. Het is vrij luchtig geschreven. Het gaat ook over de goede herinneringen die Armin heeft aan zijn tijd samen met Monika. Ik heb het boek wel in heel korte tijd uitgelezen. Wat dat betreft heeft het boek wel aan mijn verwachtingen voldaan.


  

Bronnen
http://www.scholieren.com/boekverslag/50228

Leesverslag stromingsboek 1880-1940

Stromingsverslag ‘Van de koele meren des doods’ door Frederik van Eeden

Standaardtitelbeschrijving

Auteur: Frederik van Eeden

Titel: Van de koele meren des doods

Plaats van uitgave: Amsterdam

Jaar van uitgave: Staat niet aangegeven

Druk: Achttiende druk

Jaar van eerste druk: Staat niet aangegeven

Aantal pagina’s: 264

Genre

Psychologisch verhaal

Samenvatting:

Dit boek gaat over Hedwig Marga de Fontayne, een zeer gevoelige en intelligente vrouw, die haar emoties niet kan of wil koppelen aan de realiteit. Al als zij jong is weet ze het hart van vele mensen te veroveren met haar schoonheid en haar vrome, bescheiden en spontane karakter. Zij is vaak depressief en voelt zich (terecht) onbegrepen door haar omgeving. Ze ontmoet Johan, een jongen die kunstenaar wil worden en hij wordt verliefd op haar. Hedwig lijkt dit niet helemaal te begrijpen en kan hem ook niet duidelijk maken dat de liefde niet wederzijds is: ze vindt het fijn om aardig gevonden te worden en wil graag bevriend zijn met Johan. Johan krijgt hierdoor het idee dat Hedwig wel anders in hem geïnteresseerd is en als hij er na een aantal jaren achterkomt dat dit niet zo is, doordat zij trouwt met Gerard, stuurt hij haar boze brieven en hangt tekeningen op in winkels van Hedwig als kwaadaardige sfinx. Via Johan heeft Hedwig de zieke Joob ontmoet, die haar zijn visie op het leven vertelt en en vaak met haar spot om haar pijntjes: volgens hem heeft zij het echte leven nog niet ontdekt. 
Vanaf het eerste moment dat Gerard en zij elkaar hadden gezien, hadden zij geweten dat zij bij elkaar hoorden, maar ook deze liefde bleek van misverstanden aan elkaar te hangen. Zij houden veel van elkaar als vrienden, maar Hedwig wil graag kinderen, terwijl Gerard hun relatie puur platonisch wil houden. Dit had psychologische redenen die hij niet verduidelijkt, omdat hij denkt dat Hedwig hem begrijpt. Dan komt Hedwig een oude vriend van haar broer tegen, de ondertussen gevierde pianist Ritsert. Zij voelt zich sterk tot hem aangetrokken. Ze vertelt Gerard opgewonden over haar vriend. Haar man ziet dat zij na lange tijd weer opgeleefd is en keurt hun vriendschap goed, omdat hij niet weet dat de twee een seksuele relatie opbouwen. Als hij hier toch achterkomt wil hij Ritsert vermoorden, waarop Hedwig een zelfmoordpoging doet. Ritsert redt haar leven. Gerard geeft te kennen dat hij Hedwig nooit meer wil zien en zij vertrekt met Ritsert naar Engeland.

Als zij daar een tijdje wonen blijkt Hedwig in verwachting te zijn. Ze is hier heel verheugd over, maar kort nadat het kind geboren is sterft het. Hedwig raakt in een psychose. Ze stopt het kind als een pop in een tas en verdwijnt. Ze wil naar Holland, omdat ze het kind aan de vader wil laten zien; ze verwart Ritsert met Gerard. Uiteindelijk belandt ze in Parijs, waar ze eerst bijna beroofd wordt van haar tas en vervolgens omdat ze geen geld meer heeft gaat werken als prostituee. Ze raakt verslaafd aan morfine en belandt uiteindelijk in een verzorgingshuis, waar ze het goede pad op wordt geholpen door zuster Paula. Zij doet haar de waarde van het leven inzien en overtuigt haar ervan dat God nog van haar houdt. 
Hedwig gaat terug naar Nederland, waar Joob haar bewondert om haar verandering en zij gaat werken als hulp bij boer Harmsen, een vroegere pachter van het land van haar ouders. 
Op drieëndertigjarige leeftijd sterft zij aan longontsteking.

Het naturalisme

De stroming van ‘Van de koele meren des doods’ is naturalisme. Kenmerken van deze stroming zijn pessimisme, determinisme en fatalisme. Personages zijn vaak somber. Ook staan ziekte en de dood centraal bij het naturalisme. Alles in naturalistische boeken wordt zo natuurgetrouw mogelijk beschreven.

De hoofdpersoon, Hedwig Marga de Fontayne, is een intelligente vrouw. Vanaf jonge leeftijd is zij al ongelukkig en depressief. Haar hele leven lang blijft zij vaak ongelukkig (en somber). Tijdens haar leven raakt zij gefascineerd door de dood. Helemaal aan het begin van het boek staat dit citaat:

‘De geschiedenis van een vrouw. Hoe zij zocht de koele meren des Doods, waar verlossing is, en hoe zij die vond.’

Dit is de kern van het boek in één zin verwoord. Hedwig zoekt haar hele leven naar een soort rust. Zij denkt die te kunnen vinden in de dood. Zij doet zelfs twee zelfmoordpogingen.

‘Van de koele meren des doods’ is naar mijn idee een pessimistisch boek. Naar mijn idee is Hedwig niet erg optimistisch dat zij ooit echt gelukkig zal worden.

Tijdens het laatste deel van haar leven vindt Hedwig haar rust. Ze vindt deze niet in de dood, maar nog tijdens haar leven. In Parijs wordt zij door een zuster, Paula, geholpen om af te kicken van morfine. Paula laat haar de waarde van het leven inzien. Dit is, naar mijn mening, het enige punt waarbij het boek afwijkt van het naturalisme. Het determinisme betekent dat de mens een ondergeschikte rol speelt in zijn eigen lot, dat van buitenaf bepaald wordt. Men is het product van erfelijkheid. Hedwig overwint dit. Zij bepaalt zelf haar lot, door uiteindelijk toch rust te vinden. Het determinisme is dus het enige kenmerk wat niet bij het boek hoort.

Ik vind dat je ‘Van de koele meren des doods’ een naturalistisch boek kunt noemen. Het boek kent veel van de naturalistische kenmerken. Het is een erg pessimistisch boek, waarin het sombere en de dood naar mijn idee centraal staan.